Շաբաթ - 17:00
Դարերի ընթացքում հայկական վանքերը մեծ դեր են խաղացել հայ ժողովրդի հոգևոր, մշակութային ու քաղաքական կյանքում: Այս սրբավայրերը հայտնի են որպես ոչ միայն աղոթքի, այլև գիտության ու գրչության կենտրոններ, որտեղ գրվել և հետագա սերունդներին են փոխանցվել բազմաթիվ ինքնուրույն և թարգմանական երկեր: Եկեղեցական համալիրներից շատերը հայ հին ու միջնադարյան ճարտարապետության հոյակերտ ու անկրկնելի նմուշներ են:

Զմմառի Սբ Տիրամոր հայ կաթոլիկ վանքը հիմնվել է 1750-ին Լիբանանի Զմմառ (Բզոմմար) գյուղում հայ կաթոլիկ պատրիարք Հակոբ Պետրոս Բ-ի (1749-1753) օրոք։ Այն գործող վանք է, ունի հարուստ մատենադարան՝ 2000 ձեռագրով և 900 հայ հնատիպ գրքով։ Նրա մայր տաճարը կառուցվել է 1771-ին։ Վանքում գտնվում է Տիրամոր մի հին, հրաշագործ համարվող պատկեր, որն ամփոփելու համար 1940-ին կառուցվել է մատուռ։



Մորո Ձորո կամ Ծռվիզի վանքը գտնվում է Հայաստանի Տավուշի մարզի Լուսահովիտ գյուղի հարավ-արևմտյան ձորակի աջ ափին։ Հավանաբար կառուցվել է 5-7-րդ դարերում։ Իսկ Նոր Վարագավանքը գտնվում է նույն մարզի Վարագավան գյուղի մոտակայքում և հիմնվել է 12-րդ դարում Դավիթ Բ Կյուրիկյան թագավորի կողմից։



Այս վանքը գտնվում է Հայաստանի Կոտայքի մարզի Եղվարդ քաղաքի մոտ։ Կառուցվել է 7-րդ դարում Հայոց իշխան Գրիգոր Մամիկոնյանի կողմից։ Եղել է միջնադարյան Հայաստանի գրչության կենտրոն։ 1638 թ. Եղվարդ ներխուժած թուրքական զորքն այրել է վանքը, իսկ 1735 թ. Եղվարդի մոտ թուրք-պարսկական զորքերի ճակատամարտի հետևանքով Սբ Թեոդորոս վանքն ավերվել ու լքվել է։



Կարսի Առաքելոց եկեղեցին կառուցվել է 940-ական թվականներին հայոց Աբաս Բագրատունի արքայի օրոք։ Եկեղեցու շենքն այսօր ևս կանգուն է, սակայն վերածվել է մզկիթի։ Իսկ Բազենից վանքը գտնվել է Մեծ Հայքի Վասպուրական նահանգում, կառուցվել կամ վերականգնվել 15-րդ դարում։ Մեզ հասել է այս վանքում ստեղծված մի քանի ձեռագիր։



«Թուխ Մանուկ» են կոչվում Հայաստանում տարածված բազմաթիվ մատուռանման փոքրիկ կառույցներ, որ սրբավայր են։ Դրանք կառուցված են հիմնականում բարձունքի վրա կամ ջրերի ակունքի մոտ (հանդիպում են նաև բնակավայրերում)։ Համարվում են սուրբ և բուժիչ, ունեն ուխտագնացության օրեր։



Սբ Ամենափրկիչ վանքը Նոր Ջուղայի (այսօր՝ թաղամաս Իրանի Սպահան քաղաքի կազմում) ամենահին կառույցներից է։ Վանքի եկեղեցին հիմնվել է 1655 թվականին։ Նրա ներսը հարուստ է որմնանկարներով, որոնց հեղինակներն են Հովհաննես Մրքուզը, հայր Ստեփանոսը և վարպետ Մինասը։ Եկեղեցու խորանի տակ թաղված է Իրանի առաջին տպարանը հիմնադրած Խաչատուր Կեսարացին։



Բարձրաքաշ Սբ Գրիգորի վանքը հիմնվել է Ժ դարում և գտնվում է Լոռու մարզի Դսեղ գյուղից 2 կմ հեռավորության վրա՝ ձորալանջին՝ անտառի մեջ։ Վանքի տարածքում է գտնվում Մամիկոնյանների տոհմական գերեզմանոցը։ Սբ Աստվածածին եկեղեցին կառուցվել է 1221 թ. Մամիկոնյան Սարգիս իշխանի որդու՝ Մարզպանի կողմից։
Արդվիի Սուրբ Հովհաննեսի վանքը, որ հայտնի է նաև որպես Սրբանեսի վանք կամ Հովհան Օձնեցու վանք, հիմնվել է Ը դարում։ Գտնվում է ՀՀ Լոռու մարզի Արդվի գյուղի մոտ։ Վանքի հյուսիսային եկեղեցում է Հովհաննես Գ Օձնեցի կաթողիկոսի տապանաքարը։



Վանքը գտնվում է Կոտայքի մարզի Բուժական գյուղի հյուսիս-արևելյան կողմում՝ պատմական Նիգ գավառում` Թեղենիս լեռան լանջին։ Լեռն ու վանքն իրենց անունը ստացել են այդտեղ աճող թեղիներից։ Վանական համալիրի հնագույն կառույցը եղել է Սուրբ Աստվածածին եկեղեցին, որ կառուցվել է 6-7-րդ դարերում։

